System realizacji przelewów międzybankowych

Systemy realizacji przelewów międzybankowych służą do pośrednictwa między bankami w wymianie komunikatów o zleceniach płatniczych i wierzytelnościach. Mogą obejmować transakcje realizowane w złotych oraz innych walutach. Podstawowym systemem do rozliczania przelewów międzybankowych wykonywanych w złotych jest system Eliksir funkcjonujący w ramach Krajowej Izby Rozliczeniowej (KIR). Jednak przelewy międzybankowe mogą być realizowane również w ramach innych systemów.

Zasadniczo przelewy czy zlecenia płatnicze możemy podzielić na dwa typy:

• Przelewy zwykłe – realizowane są zazwyczaj za pośrednictwem systemu Elixir i są ściśle związane z sesjami Elixir. Zaletą przelewów tego typu jest niski koszt dla klientów banku, a wadą czas oczekiwania na otrzymanie przelewu.
• Przelewy natychmiastowe – przelewy realizowane w oparciu o specjalne systemy międzybankowe, dzięki czemu pieniądze z jednego konta na inne konto (prowadzone w innym banku) mogą dotrzeć nawet w kilkadziesiąt sekund. Wadą takich przelewów jest większy koszt dla zleceniodawców. Przypomina to przelewy wewnętrzne – w ramach jednego banku.

Powszechnie używany w rozliczeniach system powstały w 1994 roku. Standardowe rozwiązanie używane do realizacji międzybankowych przelewów w złotych. Za system odpowiedzialna jest Krajowa Izba Rozliczeniowa. Główną cechą systemu jest realizacja przelewów w obrębie trzech sesji Elixir. Sesje odbywają się codziennie od poniedziałku do piątku z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Standardowo przelew wysłany z jednego banku może być księgowany na koncie klienta w drugim banku najpóźniej następnego dnia po wysłaniu o ile po drodze nie występują dni, w których nie ma sesji Elixir. Zaleta systemu to minimalizacja kosztów dla banków oraz niski (często zerowy) koszt dla klientów banków (klienci indywidualni, firmy).

System rozliczeń międzybankowych opracowany i rozwijany przez KIR. Służy do międzybankowych rozliczeń w euro. Przetwarza przelewy wysyłane pomiędzy bankami w kraju jak i wysyłane za granicę. Euro Elixir funkcjonuje w ramach zintegrowanej infrastruktury Europejskiego Obszaru Płatności. Jako lokalne rozwiązanie uruchomiono go w 2005 roku. Szybko dołączył jednak do struktur europejskich.

Express Elixir to również system nadzorowany przez KIR. Był pierwszym w Polsce systemem rozliczającym przelewy natychmiastowe. Umożliwia bezpośrednią realizację transakcji z konta nadawcy na konto odbiorcy w przypadku, gdy odbiorca i nadawca posiadają konta w różnych bankach. Transakcje rozliczane są w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Do realizacji przelewów nie są wykorzystywani pośrednicy i ich rachunki bankowe. Pieniądze należące do klientów nie opuszczają systemu bankowego (środki zarezerwowane na poczet transakcji są zdeponowane w NBP).

BlueCash umożliwia wykonywanie przelewów natychmiastowych. Środki z konta w jednym banku mogą być przelane na konto w innym banku nawet w kilkanaście sekund. W odróżnieniu od systemu Express Elixir wykorzystywane są tu konta pośredniczące należące do Blue Media. Przelew rozbijany jest na dwa przelewy wewnątrzbankowe.